Максаттар

Маалымат жана медиа тармагындагы кызматташтык - Тюрк мамлекеттер уюмунун (ТМУ) негизги багыттарынын бири болуп саналат. Мүчө мамлекеттердин бул маанилүү тармактагы өнөктөштүгүн күчөтүү максатында, ТМУ жыл сайын маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлер жана жогорку кызмат адамдарынын жыйындарын өткөрөт. Мындан тышкары, Уюм жумушчу топторду, координациялык комитеттерди, үзгүлтүксүз семинарларды, окутууларды жана медиа/маалымат боюнча адистер катышкан форумдарды уюштурат.

Механизмдер

Министрлердин жана жумушчу топтордун жолугушуулары

• 2015-жылдын 18-августунда Астанада Түрк кеңешине мүчө мамлекеттердин маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлеринин жана жогорку кызмат адамдарынын биринчи жолугушуусу өткөрүлгөн.
• Маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын экинчи жолугушуусу 2019-жылдын 7-майында Баку шаарында өткөрүлгөн.
• Маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын үчүнчү жолугушуусу жана жумушчу топтун сегизинчи жолугушуусу 2021-жылдын 9-10-апрелинде Баку шаарында болгон.
• Маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын төртүнчү жолугушуусу жана жумушчу топтун тогузунчу жыйыны 2022-жылдын 14-майында Стамбул шаарында өткөн.
• ТМУнун Аудио-визуалдык медиа жөнгө салуучулардын 1-жыйыны 2022-жылдын 27-28-октябрында Баку жана Шуша шаарларында болуп өттү.
• Маалымат жана медиа тармагына жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын бешинчи жолугушуусу жана жумушчу топтун онунчу жыйыны 2023-жылдын 17-октябрында Бишкек шаарында өткөрүлгөн.
• Медиа жана маалымат боюнча алтынчы министрлик жолугушуу жана жумушчу топтун он биринчи жыйыны 2024-жылдын 17-20-декабрында Ташкент шаарында өткөн.
• ТМУнун медиа жана маалымат үчүн жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын  7-жолугушуусу 2025-жылы Азербайжанда өткөрүлөт.

Нормативдик-укуктук алкак

Маалымат жана медиа боюнча жооптуу министрлердин жана жогорку кызмат адамдарынын 2‑жыйындын жыйынтыгы боюнча Түрк Кеңешинин мүчө мамлекеттеринин коомдук телерадио уюмдарынын ортосунда техникалык маселелерди жөнгө салуу максатында Кызматташтык протоколу түзүлдү. Бул протокол коомдук телеканалдардын эффективдүү кызматташтыгын камсыздоого багытталган.

3‑жыйын (9–10‑апрель 2021, Баку) учурунда Тараптар 2021–2022-жылдарга карата Иш-аракеттер планын бекитишти. Бул план медиа жана маалымат чөйрөсүндөгү кызматташтыкты өнүктүрүүгө багытталган. Ошондой эле, планды жана мамлекет башчылары менен министрлердин чечимдерин көзөмөлдөө үчүн Медиа боюнча координациялык комитети түзүлдү.

6‑жыйындын жыйынтыгы менен ТМУ маалымат жана медиа жаатындагы министрлер жана жогорку жетекчилер Коммюнике кол коюу менен бекитип, 2025-жылга карата маалымат чөйрөсүндөгү Иш-аракеттер планын кабыл алышты. Бул планда 20 ар түрдүү иш-чара камтылган, алар мүчө мамлекеттердин ортосунда кызматташтыкты бекемдөө максатында стратегиялык багыттарды аныктайт.

Координациялык комитет

• ТМУнун Медиа боюнча координациялык комитетинин 1-жыйыны 2021-жылдын 29-30-июлунда Түркия Республикасынын Стамбул шаарында өткөрүлдү.
• ТМУнун Медиа боюнча координациялык комитетинин 2-жыйыны 2022-жылдын 27-октябрында Азербайжан Республикасынын Баку жана Шуша шаарларында өткөрүлдү.

Медиа форумдар жана саммиттер

• “Тамырлуу өткөн - күчтүү келечек” темасындагы ТМУ Медиа Форуму 2021-жылдын 22-24-октябрында Стамбулда өткөрүлүп, мүчө жана байкоочу мамлекеттерден 500дөн ашуун катышуучуларды тартты.
• “4-өнөр жай революциясынын доорунда жаңы медиа” темасындагы Шуша глобалдык медиа форуму 2023-жылдын 21-июлунда өткөрүлүп, ага ТМУнун Башкы катчысы катышты.
• 2023-жылдын 6-ноябрында Стамбул шаарында “Медиадагы альянс жана келечекке көз караш” темасында Түрк маалымат агенттиктери саммити өткөрүлдү.
• 2024-жылдын 18-декабрында Ташкент шаарында өткөн маалымат жана медиа боюнча министрлердин 6-жыйынынын алкагында медиа форум уюштурулуп, анда “Маалымат чөйрөсүндө кызматташуу” жана “Дезинформация жана жалган жаңылыктарга каршы күрөшүү” темалары боюнча панелдик сессиялар өткөрүлдү.

Долбоорлор

ТМУ алкагында бир катар маанилүү долбоорлор активдүү жүргүзүлүүдө. Приоритеттүү багыттар:

• ТМУ Журналисттер Ассоциациясын түзүү – мүчө өлкөлөрдүн медиа өкүлдөрү үчүн тажрыйба бөлүшүү жана өз ара байланышты чыңдоо платформасы.
• Түрк Мамлекеттеринин Телерадио Регуляторлор Форуму (T-BRAF) – медиа тармагында стандартташтыруу жана координацияны жакшыртуу максатында.
• Эл аралык Түрк ММК Каналын ачуу – маалымат алмашуунун сапатын жогорулатуу жана мүчө менен байкоочу мамлекеттердин бирдиктүү маалымат мейкиндигин бекемдөө үчүн.

Бул демилгелер медиа кызматташтыкты өнүктүрүүгө, түрк мамлекеттеринин дүйнөлүк маалымат мейкиндигиндеги таасирин күчөтүүгө жана заманбап коммуникациялык чакырыктарга жооп берүүгө багытталган.