Түрк мамлекеттер уюму (ТМУ) регионалдык жана глобалдык таасирин жана көрүнүктүүлүгүн жогорулатуу максатында мамлекет башчылары тарабынан көрсөтүлгөн жана «Түрк дүйнөсүнүн көз карашы – 2040» менен ТМУнун 2022–2026-жылдарга карата стратегиясында белгиленгендей, көптөгөн эл аралык уюмдар менен кызматташтыгын бекемдөөдө. Негизги демилгелерге туруктуу өнүгүү, натыйжалуу башкаруу, жашыл технологияларга өтүү, соода, саламаттык сактоо, гендердик теңчилик, жаштар, сапаттуу билим берүү сыяктуу тармактарда жогорку деңгээлдеги жолугушуулар жана макулдашуулар кирет.
ТМУ Бириккен Улуттар Уюму (БУУ) менен өз ара аракеттенүүгө артыкчылык берип, регионалдык жана глобалдык деңгээлдеги туруктуу өнүгүү максаттарына жетүү жана ага салым кошуу маселелеринде кызматташтыкты өркүндөтүүдө. Бул багытта Женевадагы БУУ кеңсесинде өткөн биринчи «Түрк аптасы» өтө маанилүү жетишкендик болуп саналат. Ошондой эле, ТМУ Европалык Биримдик (ЕБ) менен транспорт жана энергетика тармактарында мамилелерди чыңдоо жана Брюсселдеги ЕБ жана анын институттары менен кызматташтыкты кеңейтүү мүмкүнчүлүктөрүн изилдөөгө умтулат.
Бул багытта Венгриянын Тышкы иштер жана соода министрлиги менен ТМУнун ортосунда түзүлгөн Ортоқ иш пландын кабыл алынышы маанилүү кадам болуп, ал диалогду, тажрыйба алмашууну жана өз ара кызыкчылыктагы тармактарды аныктоодо биргелешкен аракеттерди камсыздайт.
Өз ара түшүнүшүү меморандумдары (MoU) жана биргелешкен иш-аракет пландары: ТМУ мүчө жана байкоочу мамлекеттер үчүн саламаттык сактоо, шаардык өнүгүү, өнөр жайды өнүктүрүү жана трансформациялоо, техникалык жана гуманитардык долбоорлорду жүзөгө ашыруу максатында Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму (WHO), Эл аралык өнөр жай өнүгүү уюму (UNIDO), БУУнун шаардык өнүгүү программасы (UN-Habitat), Ислам дүйнөсүнүн билим берүү, илим жана маданият уюму (ICESCO) жана Түрк өнүктүрүү жана кызматташтык агенттиги (TIKA) сыяктуу уюмдар менен меморандумдар аркылуу кызматташтык мамилелерин расмий түрдө бекитти.
Тармактык кызматташтык: Эл аралык жол транспорту союзу (IRU) менен кызматташуу аракеттери ТМУнун мүчөлөрү арасында санариптик TIR пилоттук долбоорлорунун ишке ашышына алып келип, транспорттук эффективдүүлүктү жогорулатты. Ошондой эле ТМУ туруктуу энергетика долбоорлорунда Бириккен Улуттар Уюмунун Европа экономикалык комиссиясы (UNECE) менен кызматташып, Эл аралык өнөр жай өнүгүү уюму (UNIDO), Эл аралык кайра жаралуучу энергия агенттиги (IRENA), Ислам дүйнөсүнүн билим берүү, илим жана маданият уюму (ICESCO) жана Айыл чарба жана тамак-аш уюму (FAO) сыяктуу уюмдар менен тармактык өнөктөштүктү изилдөөнү улантууда.
Катчылык БУУ, Ислам Кызматташтык Уюму (OIC) сыяктуу уюмдарда байкоочу макамын алууга, ошондой эле Түштүк-Чыгыш Азия мамлекеттер ассоциациясы (ASEAN), Африка Биримдиги (AU) сыяктуу түзүмдөр менен расмий мамилелерди орнотууга аракет кылууда. Бул багытта Перс булуңу кызматташтык кеңеши (GCC) жана башка аймактык эл аралык уюмдар менен диалогдор уланып жатат.
Бул аракеттер аркылуу ТМУ эл аралык коомчулуктун жоопкерчиликтүү өнөктөшү жана регионалдык оюнчу катары өз ордун бекемдеп, туруктуу өнүгүү, экономикалык интеграция жана регионалдык туруктуулук маселелеринде таасирин кеңейтүүдө.
Эл аралык уюмдар менен кызматташтык боюнча маалыматтык билдирүү
Last Update: 14:18:05
