Максаттар

Тюрк мамлекеттер уюмунун негизги артыкчылыктарынын бири — өлкөлөр ортосундагы энергетика тармагындагы кызматташууну өнүктүрүү болуп саналат. Бул багыт Уюмдун негизги документтеринде, анын ичинде Тюрк мамлекеттер уюмун түзүү жөнүндө Нахчыван келишиминде, «Түрк дүйнөсүнүн көз карашы – 2040» документинде жана Астана актында белгиленген.

Бардык түрк мамлекеттери энергия ресурстарын өндүрүүдө, экспорттоодо жана транзиттөөдө зор потенциалга ээ. Бүгүнкү күндө түрк мамлекеттери чогуу алганда дүйнөдөгү 14‑чоң экономика жана дүйнөдөгү 3‑чоң энергия камсыздоочу катары саналат. Бул биргелешкен күчтү пайдалануу алардын мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтип, дүйнөлүк экономикалык мейкиндиктеги маанилүү оюнчу катары позициясын бекемдөөгө өбөлгө түзөт.

Механизмдер

Мамлекет башчыларынын тапшырмасына ылайык, Тюрк мамлекеттер уюмунун Энергетика министрлеринин биринчи жыйыны 2021-жылдын 23–24-февралында онлайн форматта өткөрүлгөн. Түзүлгөн бул аянтча мүчө мамлекеттердин саясаттарын координациялоо жана энергия ресурстарын натыйжалуу башкаруу аркылуу регионалдык кызматташууну камсыз кылат, ошондой эле энергия натыйжалуулугу жана кайра жаралуучу энергия тармагында алдыңкы технологияларды колдонуу боюнча кызматташууну кеңейтүү мүмкүнчүлүктөрүн изилдейт.

2023-жылдын 30-мартында Будапешт шаарында өткөн Энергетика министрлеринин үчүнчү жыйынынын жыйынтыгына ылайык, Тюрк мамлекеттер уюмунун Энергетика боюнча координациялык комитети министр орун басарлары деңгээлинде түзүлгөн.

Нормативдик-укуктук алкак

Министрлердин жыйындарында төмөнкү негизги документтер кабыл алынган:

• 2022-жылдын 28-сентябрында Казакстандын Алматы шаарында өткөн Энергетика үчүн жооптуу министрлердин экинчи жыйынында кабыл алынган Тюрк мамлекеттер уюмунун Энергетика жаатындагы кызматташуу программасы жана аны ишке ашыруу боюнча Аракеттер планы;
• 2024-жылдын 16-сентябрында Кыргыз Республикасынын Бишкек шаарында өткөн Энергетика үчүн жооптуу министрлердин төртүнчү жыйынынын жыйынтыгы боюнча кабыл алынган Биргелешкен коммюнике.