Maqsadlar

Ta’lim Turkiy davlatlar tashkilotining faoliyatining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, Tashkilot doimiy ravishda a’zo va kuzatuvchi davlatlar o‘rtasidagi ta’limiy hamkorlikni ustuvor deb hisoblab keladi. Ta’lim sohasi nafaqat TDT hukumatlari o‘rtasidagi hamkorlikni, balki turkiy xalqlar avlodining kelajagiga bevosita ta’sir ko‘rsatishi bilan muhim ahamiyat kasb etadi.

Turkiy davlatlarning umumiy madaniyati, tili va tarixiy merosi Turkiy davlatlar tashkiloti doirasidagi hamkorlikning asosiy tayanchlaridan hisoblanadi va bu mintaqaviy hamkorlikni boshqalardan ajralib turadigan noyob holga aylantiradi. Ushbu soha ijtimoiy o‘zgarishlar, iqtisodiy taraqqiyot va farovonlikka olib boruvchi eng samarali vositalardan biridir.

Mexanizmlar

Vazirlar darajasidagi muntazam yig‘ilishlar, Ishchi guruhlar uchrashuvlari, Turk universitetlari ittifoqi (TURKUNIB) va Orxun jarayoni kabi turli mexanizmlar orqali Turk davlatlari tashkiloti taʼlim sohasidagi hamkorlikni mustahkamlash, akademik hamkorlikni rivojlantirish, talaba va o‘qituvchilar almashinuvini rag‘batlantirish, hamda Turk dunyosida taʼlim standartlarini uyg‘unlashtirish orqali umumiy bilim bazasini mustahkamlash va Madaniy-akademik aloqalarni rivojlantirishga xizmat qilmoqda.

Vazirlar Yig‘ilishlari

Turk davlatlari tashkiloti taʼlim masalalarida maxsus dasturlar ishlab chiqish va ularni amalga oshirish orqali yosh turk avlodlarini mavjud taʼlim tizimiga jalb qilishni maqsad qilgan vazirlik yig‘ilishlarini o‘tkazadi.

2010-yildan beri A’zo davlatlarning Taʼlim vazirlari ishtirokida sakkizta yig‘ilish o‘tkazildi:

• 2012-yil 10-avgust – Chоlpon-Ota shahrida 1-yig‘ilish;
• 2013-yil 22-noyabr – Eskishehir shahrida 2-yig‘ilish;
• 2014-yil 28-noyabr – Boku shahrida 3-yig‘ilish;
• 2015-yil 5-sentabr – Ostona shahrida 4-yig‘ilish;
• 2019-yil 15-mart – Bishkek shahrida 5-yig‘ilish;
• 2021-yil 4-noyabr – Istanbul shahrida 6-yig‘ilish;
• 2023-yil 14-iyun – Samarqand shahrida 7-yig‘ilish;
• 2024-yil 1-iyun – Shusha shahrida 8-yig‘ilish.

Taʼlim vazirlarining so‘nggi yig‘ilishida Turk oliy taʼlim hududini rivojlantirish maqsadida Turk dunyosi oliy taʼlim makoni, maʼlumotlar bazasi, Turk dunyosi oliy taʼlim sifatini baholash agentligi va TDT Oliy taʼlim fondini tashkil etish taklifi ilgari surildi.

Ayni paytda, ushbu takliflarni amalga oshirish va TDTning akademik hamkorligini kuchaytirish maqsadida ishchi guruhlar tashkil etilmoqda.

Loyihalar

Tashkilot doirasida tashkil etilgan platformalar doirasida hamkorlik qilish emas, balki talaba va olimlar uchun foydali bo‘lgan aniq natijalar, mexanizmlar va loyihalarni ishlab chiqish asosiy maqsaddir.

Universitetlar o‘rtasidagi hamkorlik 

TDTga a’zo davlatlar universitetlari o‘rtasida mavjud hamkorlikni mustahkamlash maqsadida universitetlararo ittifoq tuzish tashkilot tashkil topganidan beri kun tartibida turadi.

TURKUNIB – Turkiy Universitetlar Ittifoqi va Oliy taʼlim makonini barpo etish bo‘yicha yo‘riqnoma asosida, 2012-yil 10-avgustda Cholpon-Otada Taʼlim vazirlari yig‘ilishi va 2012-yil 23-avgustda Bishkekda o‘tkazilgan TDTning 2-Sammitida qabul qilingan qarorlar asosida tashkil etilgan bo‘lib, turkiy dunyoda oliy taʼlim sohasidagi umumiy majburiyatlar yo‘lidagi muhim bosqichni belgiladi.

Hozirgacha Turkiy Universitetlar Ittifoqining (TURKUNIB) 7 ta Bosh Assambleyasi va Rektorlarning 1 ta maxsus yig‘ilishi o‘tkazildi. So‘nggi Bosh Assambleya 2024-yil 20-may kuni Boku shahrida bo‘lib o‘tdi.

Orxun jarayoni 

TURKUNIBning faoliyat yo‘nalishlaridan biri Orxun almashinuv dasturidir.

So‘nggi yillarda Turkiy Davlatlar Tashkiloti aʼzo universitetlarning turli taʼlim uslublarini, jumladan Bolonya jarayoni, Erasmus Plus va Yevropa kredit transfer tizimini integratsiyalash maqsadida bir qator tematik yig‘ilishlar o‘tkazdi. Ushbu yig‘ilishlar sektorlararo va texnik yig‘ilishlar, joylarda o‘rganish ishlari va favqulodda anjumanlarni o‘z ichiga olgan. Natijada dastur reglamenti qabul qilindi va bu uning amalga oshirilishidagi muhim bosqich bo‘ldi. Dastlabki bosqich 2017–2018-o‘quv yilida boshlangan bo‘lib, Xalqaro munosabatlar va Siyosatshunoslik yo‘nalishidagi 43 nafar talaba undan foyda oldi.

***

Turkiy Davlatlar Tashkiloti aʼzo davlatlar va kuzatuvchilar o‘rtasida taʼlim sohasidagi hamkorlikni kuchaytirishga sodiqligini vazirlik yig‘ilishlari, universitetlar o‘rtasidagi hamkorlik va Orxun almashinuv dasturi kabi keng qamrovli yondashuvlar orqali ko‘rsatmoqda. Ushbu sa’y-harakatlar nafaqat akademik aloqalarni mustahkamlash va taʼlim standartlarini uyg‘unlashtirishga xizmat qilmoqda, balki mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga ham faol hissa qo‘shmoqda. TDT tomonidan bunday aniq loyihalar va tashabbuslarning davom ettirilishi taʼlimni tashkilotning asosiy yo‘nalishlaridan biri sifatida saqlab qolishga, kelajak avlodlar uchun taraqqiyot va birdamlikni taʼminlashga xizmat qilmoqda.