Davlat Rahbarlari Kengashi (DRK)

Davlat Rahbarlari Kengashi (DRK) – bu Turkiy Davlatlar Tashkilotining asosiy qaror qabul qiluvchi organi bo‘lib, unda Tashkilotning asosiy yo‘nalishlari A’zo Davlatlar rahbarlari tomonidan belgilanadi. TDTning muntazam sammitiga mezbonlik qilayotgan davlat keyingi sammitgacha Tashkilotga raislik qiladi va DRK yig‘ilishlariga raislik qiladi. DRK yig‘ilishlari, ya’ni TDT sammitlari, hamkorlikning muayyan mavzusi ostida o‘tkaziladi. Hozirga qadar TDT doirasida 11 ta rasmiy, 2 ta norasmiy va 2 ta favqulodda DRK yig‘ilishi (Sammit) o‘tkazilgan.

So‘nggi rasmiy DRK yig‘ilishi 2024-yil 6-noyabr kuni Bishkekda o‘tkazilgan TDTning 11-Sammiti doirasida bo‘lib o‘tdi.

Tashqi ishlar vazirlari kengashi (TIVK)

Tashqi ishlar vazirlari kengashi (TIVK) — Turkiy davlatlar tashkilotining Davlat rahbarlari kengashidan keyingi ikkinchi eng yuqori organi hisoblanadi. TIVK — TDTning asosiy masalalarini muhokama qilish va Tashkilot faoliyatiga yo‘l ko‘rsatadigan muhim qarorlarni qabul qilish uchun asosiy platformalardan biridir. Shu kungacha 28 ta yig‘ilish o‘tkazilgan.

Asosiy qoidaga ko‘ra, TIVK yig‘ilishlari har yili Davlat rahbarlari sammiti arafasida muntazam o‘tkaziladi. Shu bilan birga, umumiy manfaatli masalalarni muhokama qilish maqsadida norasmiy yoki favqulodda formatlarda ham yig‘ilishi mumkin. Masalan, 2011-yildan beri BMT Bosh Assambleyasi doirasida Nyu-York shahrida TDTning norasmiy TIVK yig‘ilishlarini o‘tkazish odatiy amaliyotga aylangan. Shuningdek, zarurat tug‘ilganda, Tashqi ishlar vazirlari TIVKning favqulodda sessiyalarida to‘planadi. TDT doirasida hozirgacha 5 ta Favqulodda TIVK yig‘ilishi o‘tkazilgan bo‘lib, ularda a’zo davlatlar dolzarb masalalarni muhokama qilish uchun birlashgan. Shu kungacha bo‘lib o‘tgan 28 ta TIVK yig‘ilishining 12 tasi norasmiy, 5 tasi esa favqulodda sessiyalar bo‘lgan.

TIVKning so‘nggi muntazam yig‘ilishi 2024-yil 6-noyabr kuni Bishkekda bo‘lib o‘tgan TDTning 11-sammiti arafasida o‘tkazilib, unda Davlat rahbarlari tomonidan imzolanadigan hujjatlar yakunlab chiqildi va Tashkilot kun tartibidagi turli masalalar muhokama qilindi.

Oqsoqollar Kengashi (OK)

Turkiy tarixiy an'analari asosida, a'zo davlatlar  maslahat va konsultativ mexanizm sifatida Oqsoqollar Kengashini (OK) tuzishga qaror qilgan edi. OK – Naxchivon bitimida Turkiy Kengashining Davlat rahbarlari Kengashi (DRK), Tashqi ishlar vazirlari Kengashi (TIVK), Yuqori darajali mansabdor shaxslar kengashi (YUDMSHK) va Kotibiyat bilan birga organlaridan biri sifatida belgilangan.

Keng tajribaga ega yuqori darajadagi a’zolardan iborat bo‘lgan OK (asosan davlat boshqaruvi, siyosat yoki ta’lim sohalarida faoliyat yuritganlar), Turkiy davlatlar o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish maqsadida TDT doirasida TIVK va DRKga fikrlar, tavsiyalar, dasturlar, loyihalar va takliflar kiritadi. Ular, shuningdek, TDTning mavjud loyihalarini amalga oshirishga ko‘maklashishi yoki tajribalari orqali ba’zi muammoli jihatlarni bartaraf etishda yordam berishi mumkin.

OKning asosiy maqsadi – a’zo davlatlar xalqlarining tarix, madaniyat, til va an’analariga oid yuksak ma’naviy va axloqiy qadriyatlarini asrash va rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlashdir. Shu maqsadda uning a’zolari xalqaro konferensiyalar, seminarlar, amaliy mashg‘ulotlar va a’zo davlatlar o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan boshqa tashabbuslarda ishtirok etadi. Shuningdek, OK DRK tomonidan topshirilgan boshqa vazifalarni ham bajaradi.

2021-yil 11-noyabr kuni Istanbulda bo‘lib o‘tgan TDTning 8-sammitida qabul qilingan ba’zi o‘zgartirishlar bilan o‘z tuzilmasini mustahkamlab olgan OK shu kungacha 16 marotaba yig‘ilgan bo‘lib, so‘nggi yig‘ilishi 2024-yil 28-29 noyabr kunlari Budapeshtda o‘tkazildi.

TDTning “Turkiy dunyo nigohi - 2040” va TDTning 2022–2026 yillarga mo'ljallangan Strategiyasi

2021-yil 12-noyabr kuni Istanbulda boʻlib oʻtgan TDTning 8-Sammitida Davlat rahbarlari tomonidan tasdiqlangan “Turkiy dunyo nigohi - 2040” Turkiy dunyoda 2040 yilgacha boʻlgan hamkorlik va muvofiqlashtirish boʻyicha asosiy yoʻnalishlarni oʻz ichiga olgan konseptual hujjatdir.

Asosiy maqsad – A’zo davlatlar oʻrtasidagi munosabatlarni hamkorlikdan bosqichma-bosqich integratsiyaga olib chiqish uchun umumiy kelajak tasavvurini va zarur konkret choralarni belgilashdan iborat. “Turkiy dunyo nigohi - 2040” A’zo davlatlarning istak va manfaatlarini kelajakka qaratilgan yagona strategik qarashga aylantirgan holda, Turk dunyosi hamkorligining strategik yoʻnalishini belgilaydi. Shu bilan birga, bu hujjat dinamik va yashovchan boʻlib, A’zo davlatlar oʻrtasida ochiq muloqot orqali takomillashtirib boriladi hamda Tashkilotning uzoq muddatli maqsadlarini aniqlab, 2040-yilda erishiladigan manzillarni belgilaydi.

“Turkiy dunyo nigohi - 2040”ning maqsadlari strategik va istiqbolli boʻlib, jahon taraqqiyot kun tartibiga mos, shu bilan birga o‘ziga xos, tarix, an’ana, o‘ziga xoslik, resurslar va A’zo davlatlarning rivojlanish ehtiyojlarini hisobga olgan. Hujjatning asosiy ustunlari yutuqlarni tezlashtirish va muammolarni imkoniyatlarga aylantirishga qaratilgan.

“Turkiy dunyo nigohi - 2040” qabul qilinishi bilan TDT oʻz faoliyatini amalga oshirishda aniqroq yoʻnaltirilgan, integratsiyalashgan va natijaga yoʻnaltirilgan yondashuvga oʻtganini anglatadi. Hujjatdagi uzoq muddatli asosiy maqsadlar TDTga a’zo mamlakatlar oʻrtasidagi yanada chuqurroq hamkorlik imkoniyatlari va foydasini koʻzda tutadi.

2022–2026-yillarga mo'ljallangan Strategiya “Turkiy dunyo nigohi - 2040” hujjatida belgilangan ustuvor yoʻnalishlar asosida ishlab chiqilgan. Ushbu strategik hujjat ham A’zo davlatlar oʻrtasidagi ochiq muloqot orqali takomillashib boradigan dinamik hujjatdir. Strategiya A’zo davlatlar tomonidan 5 yillik ish davrlarida erishilishi lozim boʻlgan amaliy choralarni oʻz ichiga oladi hamda umumiy javob choralarini kuchaytirish, shuningdek, Turk davlatlariga oʻz milliy rivojlanish maqsadlariga erishishda yordam beradi.

Xavfsizlik bo‘yicha hamkorlik

So‘nggi global va mintaqaviy o‘zgarishlar, shuningdek, an’anaviy va noan’anaviy xavfsizlik tahdidlari va muammolarining ortib borishi fonida, TDT doirasida xavfsizlik bo‘yicha hamkorlik tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu kuchaygan e’tibor TDTning asosiy hujjatlari — Sammit Bayonotlari, “Turkiy dunyo nigohi - 2040” konsepsiyasi va 2022–2026 yillarga mo'ljallangan TDT Strategiyasi hujjatlarida ham o‘z ifodasini topgan.

Bundan tashqari, TDT sammitlarida Davlat rahbarlari siyosiy va xavfsizlik masalalari bo‘yicha muntazam maslahatlashuvlar o‘tkazilishini ta’minlash zarurligini ta’kidlab, umumiy manfaatlarga oid masalalarda yaqin muvofiqlikni saqlashga urg‘u berishgan. Ular, shuningdek, o‘zgarmas va oldindan aytib bo‘lmaydigan tahdidlarga qarshi umumiy xavfsizlik yondashuvi va birgalikdagi harakatlar zarurligini ta’kidlashgan.

Shu nuqtai nazardan, TDTga a’zo davlatlar o‘rtasida xavfsizlik bo‘yicha maslahatlashuvlar kuchaytirilib, 2022-yildan boshlab a’zo davlatlarning Milliy xavfsizlik kengashlari (MXK) kotiblari darajasida davom ettirilib kelinmoqda.

MXKning birinchi, ikkinchi va uchinchi yig‘ilishlari mos ravishda 2022, 2023 va 2024-yillarda Anqara, Toshkent va Turkiston shaharlarida bo‘lib o‘tgan. Davlat rahbarlari bu yig‘ilishlarni muntazam davom ettirish zarurligini ta’kidlab o‘tganlar. TDT MXKning to‘rtinchi davra yig‘ilishi 2025-yilda Qirg‘izistonda o‘tkazilishi rejalashtirilgan.

Xavfsizlik bo‘yicha maslahatlashuvlar davomida a’zo davlatlar TDT hududidagi va butun dunyodagi mavjud xavfsizlik muhiti va yangi rivojlanishlarni chuqur tahlil qiladilar. Ular TDT mamlakatlariga tahdid soluvchi hozirgi xavfsizlik xatar va muammolarni, shuningdek, ayrim mintaqaviy va global vaziyatlar va tendensiyalarning Turk dunyosiga ta’sirini atroflicha muhokama qiladilar. Ular mavjud xavfsizlik hamkorligini yanada mustahkamlash uchun TDT doirasida aniq loyihalar va dasturlar orqali mexanizmlar ishlab chiqishga alohida e’tibor qaratadilar.

Saylovlarni kuzatish missiyalari

Turkiy davlatlar tashkiloti A’zo davlatlardagi saylov jarayonlarida halol, oshkora va demokratik saylovlar o‘tkazilishini ta’minlash maqsadida xalqaro kuzatuv missiyalarini yuborish orqali ishtirok etadi. Ushbu missiyalar A’zo davlatlarning Markaziy saylov komissiyalari vakillari, TDT mamlakatlari olimlari hamda Tashkilot Kotibiyati xodimlaridan iborat bo‘ladi. 2011-yildan buyon TDT A’zo va Kuzatuvchi davlatlarda o‘tkazilgan prezidentlik va parlament saylovlari hamda referendumlarni kuzatish uchun 40 dan ortiq Xalqaro Kuzatuv Missiyasini yuborgan va bu orqali mazkur mamlakatlarda siyosiy ishtirokni qo‘llab-quvvatlab kelmoqda.

Budapeshtdagi Vakolatxona

Vengriya 2019-yil 3-sentabrda Cholpon-Otada bo‘lib o‘tgan Turkiy Kengashning 6-Sammitida Turkiy Kengashning kuzatuvchi a’zosiga aylandi. Bu TDT uchun tarixiy voqea bo‘ldi, chunki tashkilot o‘z faoliyati davomida ilk bor Vengriyaning kuzatuvchi maqomini olishi bilan kengaydi.

TDT bilan rasmiy hamkorlikni boshlaganidan so‘ng, Vengriya qardosh turkiy davlatlar uchun qimmatli hamkorga aylandi va qisqa vaqt ichida Tashkilotning mavjud hamkorlik tuzilmasiga chuqur integratsiyalashdi. Haqiqatan ham, “Sharqqa ochilish” deb nomlangan tashqi siyosat yo‘nalishi bilan Vengriya TDTning ayniqsa iqtisodiy sohadagi faoliyatlariga katta hissa qo‘shdi.

TDT bilan sodiq hamkorlik belgisi sifatida, Vengriya Bosh vaziri muhtaram Viktor Orbán Budapeshtda “TDT Yevropa vakolatxonasi”ni tashkil etish orqali hamkorlikni yanada kuchaytirishni taklif qildi. 2019-yil sentabr oyida a’zo davlatlar va Vengriya Tashqi ishlar vazirlari ishtirokida rasmiy marosim bilan ochilgan Yevropa Vakolatxonasi tomonlar o‘rtasidagi samarali hamkorlikni kuchaytiruvchi yangi diqqat markaziga aylandi. Vakolatxona TDTning Vengriya bilan aloqalarini mustahkamlash, shuningdek, Yevropa mamlakatlari va institutlari bilan munosabatlarini rivojlantirish ustida ish olib bormoqda. Vakolatxona siyosiy, iqtisodiy, tarixiy, madaniy va boshqa o‘zaro manfaatli sohalarda dasturlar va loyihalarni amalga oshirib, ularni qo‘llab-quvvatlamoqda; a’zo davlatlar va Vengriya tadbirkorlari o‘rtasida hamkorlikni yengillashtirmoqda. Shuningdek, TURKSOY, TURKPA, Turk Akademiyasi, Turkiy Madaniyat va Meros Jamg‘armasi, TIF kabi qardosh turkiy tashkilotlar bilan yaqin hamkorlik qilib, Vengriyada qo‘shma tadbirlar o‘tkazmoqda.

2022-yil noyabr oyida Samarqand sammitida TDT Budapesht vakolatxonasi doirasida “Qurg‘oqchilikning oldini olish instituti”ning tashkil etilishi Vengriya va turkiy davlatlar o‘rtasidagi samarali hamkorlikning yana bir yorqin namunasi bo‘ldi.

Davlat rahbarlarining tashqi siyosat masalalari bo‘yicha yordamchilari/maslahatchilari o‘rtasidagi hamkorlik va tashqi ishlar vazirlari o‘rinbosarlari darajasidagi siyosiy maslahatlashuvlar

Turkiy davlatlar tashkilotining (TDT) birinchi Siyosiy rejalashtirish bo‘yicha maslahatlashuv uchrashuvi 2022-yil 24-iyun kuni Istanbulda, Turkiyada bo‘lib o‘tdi. Uchrashuv TDT Kotibiyati bosh qarorgohida, Turkiya Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi mezbonligida tashkil etildi. Tadbir davomida tomonlar global strategik vaziyat va kelgusi davrda yuz berishi mumkin bo‘lgan asosiy voqealar yuzasidan fikr almashdilar. Uchrashuvda, shuningdek, mintaqaviy strategik istiqbollar, Yevropa va Osiyodagi siyosiy va iqtisodiy jarayonlar, hamda ushbu jarayonlarda TDTning o‘rni muhokama qilindi. 2021-yil Istanbulda bo‘lib o‘tgan 8-Sammitda qabul qilingan “Turk dunyosi istiqboli – 2040” konsepsiyasiga tayanib, ishtirokchilar Mintaqa va global darajadagi oqibatlarga qarshi turishda A’zo va Kuzatuvchi davlatlar o‘rtasida chuqurlashtirilgan va institutsionallashgan hamkorlik va birdamlik muhimligini ta’kidladilar. Uchrashuvda, Yevropa va Osiyodagi xavfsizlik va o‘zaro bog‘liqlikni ham o‘z ichiga olgan siyosiy va iqtisodiy rivojlanishlar tilga olindi. Tomonlar bu maslahatlashuvlarni A’zo va Kuzatuvchi davlatlarning tegishli idoralari o‘rtasida muntazam mexanizmga aylantirishga kelishib oldilar.

Turkiy davlatlar tashkilotining (TDT) ikkinchi Siyosiy rejalashtirish bo‘yicha maslahatlashuv uchrashuvi 2023-yil 18-may kuni Ozarbayjon Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi mezbonligida Bokuda bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda global va mintaqaviy strategik ko‘rinishlar, TDT uchun kelajakdagi rivojlanish ssenariylari va butun dunyo bo‘ylab turkiy madaniyat va tillarning tarqalishiga oid baholashlar muhokama qilindi. Ishtirokchilar “Turk dunyosi nigohi– 2040” va 2022–2026-yillar uchun TDT strategiyasi hujjatlariga murojaat qilib, mintaqaviy va global muammolar ta’sirini yengib o‘tishda A’zo va Kuzatuvchi davlatlar o‘rtasida yanada kuchli va institutsionallashgan hamkorlik va birdamlik zarurligini yana bir bor ta’kidladilar.

Davlat rahbarlari tomonidan Turk dunyosi manfaatlariga ta’sir ko‘rsatadigan mintaqaviy va xalqaro masalalar bo‘yicha yagona pozitsiyani shakllantirish uchun maslahatlashuvlar o‘tkazish muhimligiga berilayotgan e’tibor hamda A’zo davlatlar manfaatlariga ta’sir qiluvchi yangi masalalar yuzaga kelganida ularni birgalikda hal qilish zarurati yuzasidan aniq ko‘rsatmalari asosida, Siyosiy maslahatlashuvlarni TDTga a’zo davlatlarning Tashqi ishlar vazirlari o‘rinbosarlari darajasida tashkil etishga qaror qilindi.

Tashqi siyosat tadqiqot markazlari o‘rtasidagi hamkorlik

Turkiy davlatlar tashkiloti Kotibiyati tomonidan A’zo davlatlarning rasmiy tashqi siyosat tadqiqot markazlari o‘rtasida hamkorlik jarayoni boshlangan. Tashqi siyosat tadqiqot markazlari o‘rtasidagi birinchi uchrashuv 2015-yil 8-may kuni Bokuda, Ozarbayjon Respublikasi Prezident huzuridagi Strategik tadqiqotlar markazi (Ozarbayjon STM) mezbonligida bo‘lib o‘tgan. Uchrashuvdan so‘ng A’zo davlatlarning rasmiy tashqi siyosat tadqiqot markazlari o‘rtasida Anglashuv Memorandumi imzolangan.

Birinchi uchrashuvda qabul qilingan qaror asosida Turkiya STM tomonidan “Turkiy davlatlar tashkilotining beshinchi STM yig’ilishi: Yevrosiyodagi mintaqaviy hamkorlikdagi yangi o‘yinchi” nomli maxsus nashr tayyorlanib, beshinchi STMmit chog‘ida Davlat rahbarlariga taqdim etilgan. Hamkorlik doirasida Ozarbayjon STM boshqa tadqiqot markazlaridan tadqiqotchilar uchun amaliyot dasturini yo‘lga qo‘ygan. Ushbu amaliyot natijasida 2017-yil noyabr oyida ingliz tilida “Turkiy davlatlar tashkiloti mamlakatlari: infratuzilma, savdo, logistika va transport” hisobot nashr etilgan. Mualliflar: Ozarbayjon STM iqtisodiy tahlil bo‘limi tadqiqotchisi Mahir Humbatov, London SOAS universiteti PhD talabasi va Beykent universiteti dotsenti Kazım Sarı. Hisobotda Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya, O‘zbekiston va Turkmanistonning logistika va transport salohiyati, mavjud infratuzilma loyihalari va istiqbolli rivojlanish dasturlari ko‘rib chiqilgan. Tashkilot va Turkiya STM tomonidan A’zo davlatlar mustaqilligining 25 yilligiga bag‘ishlab 6-STMmit munosabati bilan maxsus ilmiy nashr ham e’lon qilingan.

5-uchrashuv 2019-yil 3-oktabrda Bokuda, Ozarbayjon xalqaro munosabatlarni tahlil qilish markazi (OXMTQM) tomonidan tashkil etilgan. Uchrashuv doirasida “Turkiy davlatlar tashkiloti: Naxchivan bitimining 10 yilligi” xalqaro konferensiyasi ham bo‘lib o‘tgan. Uchrashuv va konferensiyada ishtirokchilar tashkilotning institutsional rivoji va kelgusidagi hamkorlik istiqbollarini muhokama qilishgan. Naxchivan bitimi 10 yilligiga bag‘ishlangan yana bir maxsus nashr Kotibiyat va OXMTQM hamda rasmiy tadqiqot markazlari hamkorligida chop etilgan. 6-uchrashuv 2020-yil 19-noyabrda Qirg‘iziston Respublikasi Strategik tadqiqotlar milliy instituti tomonidan videoanjuman shaklida o‘tkazilgan.

7-uchrashuv 2021-yil 10-dekabrda Turkiya Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Strategik tadqiqotlar markazi tomonidan Istanbulda o‘tkazilgan. Ishtirokchilar A’zo va kuzatuvchi davlatlar o‘rtasidagi hamkorlik, Turk dunyosi 2040 konsepsiyasi, ilmiy stipendiyalar, ilmiy nashrlar almashinuvi bo‘yicha o‘z fikr va takliflarini bildirgan. Shuningdek, Ozarbayjonning madaniy poytaxti Shusha shahrida konferensiya o‘tkazishga kelishib olingan.

8-uchrashuv 2022-yil 14-oktabrda Toshkentda, O‘zbekiston Respublikasi Prezident huzuridagi Strategik va mintaqaviy tadqiqotlar instituti tomonidan o‘tkazilgan. “TDT makoni: savdo-iqtisodiy hamkorlik va transport-logistika integratsiyasi istiqbollari” mavzusidagi uchrashuvda Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya, O‘zbekiston va Vengriya tadqiqot markazlari ishtirok etgan. Ishtirokchilar Toshkentdagi Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti, Sharqshunoslik universiteti, Transport universiteti kabi O‘zbekiston oliygohlari olimlari bilan birga muhim masalalarni muhokama qilgan.

Ekspertlar yangi geosiyosiy sharoitda sanoat, energetika, qishloq xo‘jaligi, savdo, transport va logistika yo‘nalishlaridagi hamkorlik istiqbollarini muhokama qilishgan. Uchrashuv yakunida TDT A’zo va kuzatuvchi davlatlarning rasmiy tadqiqot markazlari o‘rtasida Anglashuv Memorandumi imzolangan.

Yosh diplomatlar uchun hamkorlikdagi trening dasturi

“Turkiy davlatlar tashkiloti Tashqi ishlar vazirliklari o‘rtasida hamkorlik Protokoli”ga muvofiq, 3-sammitda imzolangan hujjat asosida “Yosh diplomatlar uchun hamkorlikdagi trening dasturi” Tashkilot Kotibiyatining faoliyatiga kiritilgan. Mazkur trening dasturi a’zo davlatlarning tillarini boshlang‘ich darajada o‘rgatishga qaratilgan til kurslarini, umumiy xususiyatlarga urg‘u beruvchi mashg‘ulotlarni, shuningdek, umumiy turkiy tarix, xalqaro tashkilotlar, muzokara yuritish usullari, jamoatchilik bilan aloqalar, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlarning roli, xavfsizlik masalalari va tashqi siyosat ustuvor yo‘nalishlari, savdo va transport tarmoqlari, mintaqadagi mojarolar hamda turkiy davlatlarning umumiy madaniy diplomatiyasi bo‘yicha sessiyalarni o‘z ichiga oladi. So‘nggi – oltinchi hamkorlikdagi trening dasturi 2019-yil 12–26 may kunlari Ozarbayjonda ADA Universiteti bilan yaqindan hamkorlikda muvaffaqiyatli amalga oshirildi.

Mazkur trening dasturi, shuningdek, BMT Janub-Janub hamkorligi bo‘yicha Boshqarmasining “Tinchlik va taraqqiyot bo‘yicha harakatdagi Janub-Janub” nashrida “Janub-Janub hamkorligi va diplomatiya: Yosh diplomatlar trening dasturi (YDTD)” mavzusi ostida amaliy tadqiqot sifatida ham keltirilgan. Ushbu nashr 2019-yil 19-mart kuni Argentina poytaxti Buenos-Ayresda bo‘lib o‘tgan Janub-Janub hamkorligi bo‘yicha ikkinchi darajali BMT anjumani (BAPA+40) doirasidagi “Janub-Janub hamkorligi: Tinchlik va taraqqiyot” mavzusidagi yon tadbirda taqdim etilgan. Nashrda Turkiy davlatlar tashkiloti yosh diplomatlar o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish uchun maxsus trening tashabbusini ishlab chiqqani ta’kidlangan. Dastur 2014-yilda boshlangan bo‘lib, shu vaqtgacha 138 nafar yosh diplomat undan foydalangan, ularning 65 nafari ayollardir.

Pandemiya tufayli dastur vaqtincha to‘xtatilgan edi. Keyingi bosqichini Qozog‘istonda o‘tkazish rejalashtirilmoqda.