2021-ci il 12 noyabr tarixində İstanbulda keçirilmiş TDT-nin 8-ci Zirvəsinin qərarları əsasında kosmos sahəsində əməkdaşlıq başlatılmışdır.
İndiyə qədər Kosmik Agentlik rəhbərləri səviyyəsində dörd görüş və beş İşçi Qrupu Görüşü keçirilmişdir. Qarşıdakı dövrdə kosmos sahəsində ən mühüm layihələr bunlardır:
- Üzv və müşahidəçi dövlətlər arasında birgə Cube peykinin layihələndirilməsi, istehsalı və buraxılışı
- Bacarığın artırılması və təcrübə mübadiləsi proqramlarının təşviqi
- Üzv və müşahidəçi dövlətlərin mənbələrindən əldə olunan peyk məlumatlarının birgə istifadəsi
- Su idarəçiliyi, təbii fəlakətlərin monitorinqi, ekologiya, kənd təsərrüfatı və digər sahələrdə təcrübə mübadiləsi
- Kosmos standartlarının hazırlanması məsələsinin araşdırılması
2021-ci il 12 noyabrda İstanbulda keçirilmiş 8-ci Zirvədə Dövlət Başçılarının ortaya qoyduğu vizyona uyğun olaraq, kosmik texnologiyalar sahəsində əməkdaşlığı gücləndirmək təşəbbüsü başlatılmışdır. Bu təşəbbüs 2021-ci il 20 dekabr tarixində Bakıda keçirilmiş "Kosmik Agentlik rəhbərlərinin 1-ci Görüşü" ilə əsaslandırılmışdır.
2022-ci il 11 noyabrda Səmərqənddə keçirilmiş 9-cu Zirvədə Dövlət Başçılarının təlimatlarına, eləcə də Türk Dünyası 2040 Vizyonuna və Türk Strateji Planı 2022-2026-ya uyğun olaraq, qarşıdakı dövrdə həyata keçiriləcək əməkdaşlıq istiqamətləri müəyyən edilmişdir.
TDT-nin Kosmik Agentlikləri və Müvafiq Qurumlarının 2-ci Görüşü 2023-cü il 25 aprel tarixində Daşkənddə keçirilmiş və üzv və müşahidəçi dövlətlərə 2023-cü il Astanada keçiriləcək Zirvədə birgə Cube peyki layihəsini başlatmaq tövsiyə edilmişdir.
Kosmos əməkdaşlığının ən mühüm layihəsi birgə Cube peykinin hazırlanmasıdır. Bu təşəbbüs ilk görüşdən bəri davamlı şəkildə irəliləyir.
2023-cü il 25 aprel tarixində Daşkənddə keçirilmiş 2-ci Görüşdə Tərəflər dəstəklərini bir daha təsdiqləmiş və hər bir üzv və müşahidəçi dövlətdən iki texniki ekspert və bir texniki rəhbərdən ibarət İdarəetmə Komitəsinin yaradılmasına razılaşmışlar.
2023-cü il 4 oktyabr tarixində Bakıda keçirilmiş 74-cü Beynəlxalq Astronavtika Konqresi çərçivəsində 3-cü İşçi Qrupunun görüşündə texniki müzakirələr aparılmış, 26 oktyabr tarixində isə onlayn ekspert görüşü təşkil olunmuşdur.
2024-cü il 9-10 iyul tarixlərində Astanada Qazaxıstanın ev sahibliyi ilə keçirilmiş 5-ci İşçi Qrupunun görüşündə ortaq Cube peykinin növbəti inkişaf mərhələsinə dair ümumi yol xəritəsi üzrə konsensus əldə edilmişdir.
2025-ci il 23 aprel tarixində Bakıda keçirilmiş TDT-nin Kosmik Agentlikləri və Müvafiq Qurumlarının 4-cü Görüşündə Tərəflər peyk layihəsinin buraxılışı, X-band ötürücü, peyk nəzarət sistemləri, yer dəstək avadanlıqları, orbitdə optiklərin kalibrasiyası və peykin xam şəkillərinin ilkin emalı üzrə TDT bayrağı altında əməkdaşlıq etməyə hazır olduqlarını bir daha vurğulamışlar.
Türk Kosmik Kəşfiyyatçılar Akademiyası, Türkiyə Kosmik Agentliyi tərəfindən Bursada yerləşən GUHEM (Gökmen Kosmik və Aviasiya Təlim Mərkəzində) iki dəfə uğurla təşkil olunmuşdur. Proqram, Türk gəncləri arasında kosmos sahəsinə maraq yaratmaq, gələcəyin kosmos liderlərini yetişdirmək və iştirakçılar arasında həmrəylik və dostluğu gücləndirməyi hədəfləyir.
- Birinci düşərgə 2023-cü ilin avqust ayında 80 tələbənin iştirakı ilə keçirilmişdir.
- İkinci düşərgə 2024-cü ilin avqust ayında 50 tələbəni qəbul etmiş və kosmos elmləri üzrə praktiki və nəzəri təlimlər təqdim etmişdir.
Akademiyaya qatılan Üzv və Müşahidəçi Dövlətlərdən 130-dan çox tələbə müşahidə astronomiyası, raket və kosmos elmi, astrofizika, günəş sistemi və digər mövzularda təlim almışdır. Bu proqram, TDT çərçivəsində təşkil olunmuş ilk kosmos təlim proqramı olması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Kosmos əməkdaşlığının institusionalizasiyasında daha bir mühüm addım 2024-cü il 6 noyabr tarixində Bişkek Zirvəsində Kosmik Fəaliyyətlər üzrə Anlaşma Memorandumu-nun imzalanması olmuşdur.
TDT-yə üzv dövlətlərin Kosmik Agentlikləri və Müvafiq Qurumları kosmos sahəsində beynəlxalq konfranslar təşkil etməkdə geniş təcrübəyə malikdir.
Qısaca desək, son bir neçə ildə keçirilmiş beynəlxalq kosmos konfransları bunlardır: 2023-cü il 26 aprel tarixində Daşkənddə "Space Technology Conference 2023 Central Eurasia", 2023-cü il 4 oktyabr tarixində Bakıda "74-cü Beynəlxalq Astronavtika Konqresi", 2024-cü il 24-26 aprel tarixlərində Ankarada "Space Technology Conference 2024 Central Eurasia", 2024-cü il 19-20 iyun tarixlərində Astanada "Space Days Kazakhstan 2024 Conference", 2025-ci il 24-25 aprel tarixlərində Bakıda "Space Technology Conference 2025 Central Eurasia".
Gələn il, "Space Technology Conference" 2026-cı ilin aprel ayında Daşkənddə, "77-ci Beynəlxalq Astronavtika Konqresi" isə 2026-cı ilin 5-9 oktyabr tarixlərində Antalyada keçiriləcəkdir.
